با افزایش استفاده از لیزر موهای زائد، سؤالات زیادی درباره عوارض آن مطرح شده است. یکی از پرتکرارترین نگرانی ها این است که آیا لیزر باعث سرطان میشود؟در این مقاله از همدم طب، به صورت علمی و دقیق بررسی میکنیم که آیا لیزر میتواند باعث سرطان پوست، سرطان رحم، یا آسیب به غدد لنفاوی شود و آیا لیزر زیر بغل و بیکینی ضرر دارد یا خیر.
این نگرانی معمولاً از برداشت های نادرست درباره ماهیت اشعه، تفاوت انواع تابش ها و اثر احتمالی آن ها بر سلول های پوست و DNA ناشی میشود.پاسخ کوتاه و مبتنی بر شواهد موجود این است که لیزر موهای زائد سرطان زا نیست و تاکنون ارتباط علمی معنادار و علت و معلولی میان این روش و افزایش بروز سرطان گزارش نشده است. با این حال، چون موضوع به سلامت انسان مرتبط است، در ادامه مقاله به صورت کامل تر و دقیق تر به ساز و کار عملکرد لیزر، تفاوت تابش غیر یونیزه با اشعه های شناخته شده سرطان زا (مانند UV و اشعه ایکس)، نتایج پژوهش های علمی، عوارض واقعی و نکات ایمنی می پردازیم.مطالعه کامل مقاله میتواند به تصمیم گیری آگاهانه تر و کاهش نگرانی های رایج کمک کند.
لیزر موهای زائد چیست و چگونه عمل میکند؟
لیزر موهای زائد نوعی درمان مبتنی بر نور است که از تابش غیر یونیزه به شکل یک منبع نور متمرکز استفاده میکند که در نهایت، پرتویی بسیار دقیق تولید میشود. این پرتو برای هدف گیری فولیکول های مو به کار میرود تا با ایجاد اثر گرمایی کنترل شده، فولیکول دچار آسیب حرارتی شود و در نتیجه رشد مو کاهش یابد یا متوقف شود.فناوری لیزر موهای زائد بر اساس تعاملات فتوبیولوژیکی پوست عمل میکند. بهطور مشخص، این روش با تمرکز بر ملانین (رنگدانه) موجود در ساقه و فولیکول مو، انرژی نور را به گرما تبدیل میکند. در صورتی که تنظیمات دستگاه متناسب با تیپ پوستی باشد و درمان به درستی انجام شود، این اثر حرارتی عمدتاً محدود به فولیکول مو خواهد بود و بافتهای اطراف کمترین آسیب را میبینند.
منشأ نگرانی ها درباره سرطان زا بودن لیزر موهای زائد چیست؟
بخش زیادی از نگرانی ها به دلیل اشتباه گرفتن «لیزر» با انواع دیگر تابش ها ایجاد میشود؛ از جمله اشعه فرابنفش (UV: UVA/UVB)، پرتوهای یونیزه کننده مانند اشعه ایکس (X-ray) و تابش های هستهای/رادیواکتیو. در ذهن برخی افراد، هر نوع انرژی نوری یا دستگاهی با عنوان «اشعه» معادل خطر سرطان تلقی میشود، در حالی که از نظر علمی، نوع تابش و میزان انرژی آن تعیینکننده است.
همچنین برخی افراد عوارض پوستی پس از لیزر (مانند قرمزی، التهاب یا تغییر رنگ) را با پیامد های جدی تری مانند سرطان اشتباه میگیرند؛ در حالی که این عوارض، در صورت رخ دادن، معمولاً ماهیت متفاوتی دارند و بیشتر به کیفیت دستگاه (از جمله برند و مدل، استاندارد های ایمنی، سیستم خنک کننده و کولینگ لیزر و دقت تنظیم پارامترها)، نحوه اجرای درمان، تنظیمات متناسب با نوع پوست و رنگ مو و نیز رعایت مراقبت های قبل و بعد از جلسات مرتبط هستند.در کنار مهارت اپراتور، کیفیت دستگاه (برند و مدل) هم می تواند بر ایمنی و نتیجه نهایی اثر بگذارد؛ بنابراین پیش از تصمیم گیری، بررسی مشخصات و قیمت دستگاه لیزر حرفهای توصیه میشود.
نیاز به مشاوره تخصصی دارید؟
اگر جهت انتخاب، خرید و قیمت دستگاه لیزر برای کلینیک زیبایی و مطب پوست و موی خود با ابهامات و سوالاتی روبرو هستید، با کارشناسان شرکت همدم طب تماس بگیرید تا بهترین انتخاب را برای خود داشته باشید.
نیاز به مشاوره تخصصی دارید؟
تفاوت تابش یونیزه و غیر یونیزه؛ نکته کلیدی در بررسی سرطانزایی لیزر
برای پاسخ علمی به این پرسش که «آیا لیزر باعث سرطان میشود یا نه»، ابتدا باید با مفهوم تابش و انواع آن آشنا شویم. بسیاری از نگرانی ها درباره لیزر، ناشی از این تصور نادرست است که هر نوع «اشعه ای» الزاماً سرطان زا است؛ در حالی که از نظر فیزیک پزشکی، تابشها به دو گروه کاملاً متفاوت تقسیم میشوند: تابش یونیزه و تابش غیر یونیزه.
تابش یونیزه چیست و چرا سرطان زا محسوب میشود؟
تابش یونیزه به نوعی از تابش گفته میشود که انرژی بسیار بالایی دارد؛ به قدری که میتواند الکترون ها را از مدار اتم ها جدا کند. این فرآیند «یونیزاسیون» نام دارد.نمونه های شناخته شده تابش یونیزه عبارتاند از:
- اشعه ایکس (X-ray)
- اشعه گاما
- پرتو های مورد استفاده در برخی تصویربرداری ها و رادیوتراپی ها
مشکل اصلی تابش یونیزه این است که می تواند به DNA سلول ها آسیب مستقیم وارد کند و باعث شکست پیوند های ژنتیکی شود و در صورت تکرار یا دوز بالا، احتمال جهش ژنتیکی و سرطان را افزایش دهد.به همین دلیل، استفاده از این نوع تابش ها در پزشکی کاملاً کنترلشده است و با محدودیت دوز انجام میشود و فقط در شرایط تشخیصی یا درمانی خاص به کار می رود.
تابش غیر یونیزه چیست؟
تابش غیر یونیزه به تابش هایی گفته میشود که انرژی کافی برای آسیب به DNA یا یونیزه کردن اتمها را ندارند. این نوع تابش ها اگر چه میتوانند باعث ایجاد گرما یا تحریک سطحی بافت شوند، اما از نظر علمی توان سرطان زایی ندارند.نمونه های تابش غیر یونیزه شامل:
- نور مرئی
- مادون قرمز
- امواج رادیویی
- امواج مایکروویو
- و لیزر های زیبایی و پزشکی
لیزر موهای زائد در کدام دسته قرار می گیرد؟
لیزرهای مورد استفاده در لیزر موهای زائد و اغلب درمان های پوستی:
- در محدوده نور مرئی یا مادون قرمز کار می کنند
- از نوع تابش غیر یونیزه هستند
- انرژی آن ها به صورت انتخابی توسط رنگدانه مو (ملانین) جذب میشود
نکته بسیار مهم این است که:
- انرژی لیزر در سطح پوست و فولیکول مو جذب میشود
- به ساختار DNA سلول ها آسیب نمیزند
- توانایی ایجاد جهش ژنتیکی یا سرطان را ندارد
تفاوت اشعه غیر یونیزه با اشعه های سرطانزا
برای پاسخ دقیق به پرسش آیا لیزر موهای زائد باعث سرطان میشود؟ باید تفاوت میان انواع تابش ها روشن شود.
- تابش یونیزه کننده (Ionizing Radiation)
تابش یونیزه کننده مانند اشعه ایکس و برخی تابش های هسته ای، انرژی کافی برای جدا کردن الکترون از اتمها یا مولکول ها دارد. این فرایند میتواند باعث آسیب به ساختار های زیستی، از جمله DNA شود و از عوامل شناخته شدهی افزایش خطر سرطان محسوب میشود. - تابش غیر یونیزه کننده
این نوع تابش، انرژی لازم برای یونیزه کردن اتمها یا ایجاد تغییرات مخرب در DNA را ندارد؛ بنابراین از نظر ماهیت و ساز و کار، در دسته تابش هایی مانند اشعه فرابنفش (UV) یا تابش های یونیزه کننده قرار نمیگیرد و به همین دلیل با مسیر های شناخته شده سرطان زایی این تابش ها هم راستا نیست. - اشعه فرابنفش (UV) و نور خورشید
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض UVA و UVB (نور خورشید) یکی از عوامل محیطی مهم در افزایش خطر برخی سرطان های پوستی شناخته میشود، زیرا میتواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به DNA آسیب وارد کند.
آیا لیزر میتواند باعث جهش DNA و ایجاد سرطان شود؟
یکی از نگرانی های اصلی در بحث سرطان، احتمال ایجاد جهش های DNA است. در مورد لیزر موهای زائد باید توجه داشت که این دستگاه ها از تابش غیر یونیزه استفاده میکنند و انرژی لازم برای آسیب مستقیم به DNA را ندارند. همچنین اثر لیزر عمدتاً موضعی و سطحی است و به گونه ای طراحی شده که انرژی را به صورت انتخابی و عمدتاً به ملانین موجود در فولیکول مو منتقل کند.علاوه بر این باید بگوییم که، عمق نفوذ لیزرهای زیبایی معمولاً محدود است و اغلب در حد چند میلیمتر در پوست اثر میگذارد. در رفع موهای زائد، تمرکز روی فولیکول مو است و این موضوع، نگرانی هایی مانند نفوذ به اندامها را از نظر بیولوژیک و فیزیکی بسیار کم رنگ میکند.
شواهد علمی و پژوهشی درباره سرطانزا بودن لیزر چه می گویند؟
در بررسی های علمی یک اصل مهم وجود دارد: برای اینکه بگوییم یک عامل سرطانزا است، باید شواهد معتبر و تکرارپذیری از رابطه علت و معلولی وجود داشته باشد، نه اینکه صرفاً سرطان بعد از یک اقدام رخ داده باشد. درباره لیزر موهای زائد نیز باید با همین معیار قضاوت کرد.از یک طرف، ارزیابی های ایمنی تجهیزات پزشکی (از جمله ارزیابیهای نهادهایی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا) نشان میدهد لیزر های زیبایی بر پایه تابش غیر یونیزه عمل میکنند؛ یعنی از نظر نوع تابش در دسته عواملی مثل اشعه فرابنفش خورشید (UVA/UVB) یا تابش های یونیزه کننده مانند اشعه ایکس قرار نمیگیرند. از طرف دیگر، مطالعات و گزارش های بالینی و مرور های علمی در حوزه پوست و لیزر درمانی عمدتاً عوارض شناخته شده این روش را بررسی کردهاند (مانند التهاب، سوختگی و تغییرات رنگ پوست) و در جمع بندی کلی خود نشان داده اند که افزایش معنی دار و قابل اتکایی در بروز سرطان پوست در افراد تحت لیزر موهای زائد گزارش نشده است.
همچنین تا این مرحله شواهدی که ارتباط لیزر موهای زائد را با بدخیمی های پوستی به شکل علت و معلولی ثابت کند ارائه نشده است. بنابراین، بر اساس شواهد موجود و با توجه به ساز و کار تابش غیر یونیزه، لیزر موهای زائد به عنوان یک روش «سرطانزا» طبقه بندی نمیشود.
عوارض جانبی لیزر موهای زائد
در کنار اطمینان از بابت آیا لیزر موهای زائد باعث سرطان می شود، ضروری است به عوارض واقعی توجه شود؛ زیرا ایمنی این روش به اجرای صحیح و شرایط فردی وابسته است.
عوارض جانبی خفیف و شایع
- قرمزی، التهاب و سوزش
پس از لیزر ممکن است قرمزی و تورم خفیف در محل درمان مشاهده شود. این حالت معمولاً کوتاهمدت است و طی چند ساعت تا یکی دو روز کاهش مییابد. برای کاهش ناراحتی، استفاده از کمپرس سرد یا محصولات خنک کننده میتواند مفید باشد. در برخی موارد نیز پزشک ممکن است از بیحسی موضعی استفاده کند. - تغییر رنگ پوست
در برخی افراد، پوست پس از لیزر ممکن است کمی تیره تر یا روشن تر به نظر برسد. این تغییرات معمولاً موقت هستند، اما همانطور که در بهترین دستگاه لیزر برای پوست تیره یا سبزه گفتیم در صورت انجام لیزر روی پوست آفتاب گرفته، احتمال آن بیشتر میشود.
عوارض جانبی عمده (نادر اما جدی)
در موارد نادر، امکان بروز موارد زیر وجود دارد:
- سوختگی
- تاول
- جای زخم (اسکار)
این عوارض معمولاً در شرایطی محتمل تر هستند که دستگاه مناسب انتخاب نشود، تنظیمات درست نباشد یا درمان توسط افراد فاقد آموزش و مجوز انجام شود. همچنین استفاده از کیت های لیزر خانگی بدون دانش کافی میتواند احتمال خطا و عارضه را افزایش دهد.
برای کاهش احتمال این عوارض، انتخاب دستگاه مناسب اهمیت ویژهای دارد؛ زیرا نوع فناوری، طول موج، سیستم خنککننده و قابلیت تنظیم دقیق پارامترها نقش مستقیم در ایمنی و نتیجه درمان دارند. در این زمینه، میتوانید معرفی بهترین دستگاه لیزر مو های زائد 2025 را مطالعه نمائید.
نکات ایمنی مهم برای کاهش عوارض لیزر
برای افزایش ایمنی لیزر مو های زائد:
به مراکز معتبر مراجعه کنید
دستگاه استاندارد و تأییدشده استفاده شود
تنظیمات متناسب با نوع پوست باشد
مراقبتهای قبل و بعد از لیزر رعایت شود
آیا لیزر موهای زائد ناحیه تناسلی مضر است؟
لیزر ناحیه تناسلی برای بسیاری از افراد قابل انجام است و در صورت رعایت اصول ایمنی، معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند. با این حال باید توجه داشت که این ناحیه از حساس ترین نواحی بدن است و انتخاب دستگاه مناسب، تنظیمات دقیق متناسب با تیپ پوستی و رعایت کامل مراقبت های قبل و بعد از درمان اهمیت بیشتری پیدا میکند. در مقاله بهترین دستگاه لیزر برای بیکینی گفتیم که از مزایای لیزر بیکینی، این است که به دلیل پوشیدگی بیشتر، نگرانی بابت قرار گرفتن در معرض آفتاب کمتر است و این وضعیت میتواند در کاهش برخی عوارض، نقش کمککننده داشته باشد.
پیشنهادی: انتقال زگیل تناسلی از طریق لیزر موهای زائد
چرا بیماران مبتلا به سرطان توصیه میشود لیزر انجام ندهند؟
منظور از اینکه معمولاً توصیه میشود افراد مبتلا به سرطان لیزر انجام ندهند، نگرانی از سرطان زا بودن لیزر نیست؛ این توصیه بیشتر به دلایل دیگری مرتبط است. در بسیاری از موارد، بیمارانی که تحت درمان سرطان قرار دارند ممکن است به دلیل داروها یا درمان های انجام شده، پوست حساس تر و واکنش پذیرتری داشته باشند. بنابراین محدودیت ها یا توصیه به تعویق، معمولاً به دلیل شرایط خاص بیمار و افزایش احتمال عوارض پوستی است، نه به دلیل ایجاد سرطان.
در نهایت.. آیا لیزر موهای زائد سرطان زاست؟
در نهایت طبق مطالبی که شرح دادیم، باید گفت که بر اساس ساز و کار عملکرد و شواهد موجود، لیزر موهای زائد از تابش غیر یونیزه استفاده میکند و در گروه تابش های شناخته شده سرطان زا مانند اشعه فرابنفش (UV) یا اشعه ایکس قرار نمیگیرد. این روش فولیکول مو را بهصورت هدفمند تحت تأثیر قرار میدهد و در صورت اجرای صحیح، اثر آن عمدتاً موضعی و سطحی است. همچنین تا امروز، رابطه علت و معلولی معتبر میان لیزر موهای زائد و افزایش خطر سرطان گزارش نشده است.
با این حال، باید توجه داشت که لیزر موهای زائد ممکن است عوارض پوستی ایجاد کند؛ به ویژه زمانی که درمان توسط افراد غیر متخصص انجام شود، تنظیمات دستگاه با نوع پوست و رنگ مو هماهنگ نباشد، یا از دستگاه های نامناسب و غیر استاندارد استفاده شود. بنابراین، انتخاب یک مرکز معتبر، استفاده از دستگاه حرفهای و متناسب با تیپ پوستی، ارزیابی وضعیت پوست پیش از شروع جلسات، و رعایت دقیق مراقبت های قبل و بعد از درمان، از مهم ترین عوامل برای کاهش عوارض و دستیابی به نتیجه ای ایمن و مطلوب هستند.
سوالات متداول
آیا لیزر باعث سرطان پوست میشود؟
این یکی از رایج ترین سوالات کاربران است. بر اساس مطالعات علمی، هیچ ارتباط مستقیمی بین لیزر موهای زائد و سرطان پوست وجود ندارد.لیزر ممکن است باعث عوارضی مانند قرمزی پوست و التهاب موقت و در صورت تنظیم نادرست دستگاه باعث سوختگی سطحی شود اما این عوارض موقتی هستند و سرطان محسوب نمیشوند.نکته مهم این است که لیزر نباید روی خال ها یا ضایعات پوستی مشکوک بدون بررسی پزشک انجام شود؛ این موضوع برای جلوگیری از تأخیر در تشخیص سرطان است، نه به دلیل سرطان زا بودن لیزر.
لیزر باعث چه بیماری هایی می شود؟
لیزر موهای زائد باعث بیماری های داخلی، هورمونی یا مزمن نمیشود.عوارض احتمالی لیزر معمولاً محدود به پوست هستند، از جمله:
- التهاب و قرمزی موقت
- تغییر رنگ پوست
- سوختگی سطحی در موارد نادر
هیچ مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد لیزر باعث بیماریهای جدی یا سرطان میشود.
آیا لیزر زیر بغل و بیکینی ضرر دارد؟
در صورت انجام اصولی، لیزر زیر بغل و بیکینی ایمن است به دلیل اینکه عمق نفوذ لیزر محدود به پوست است و انرژی لیزر به اندام های داخلی نمی رسد و رحم، تخمدان ها و غدد داخلی تحت تأثیر قرار نمی گیرند.شایان ذکر است که لیزر در این نواحی باعث ناباروری یا آسیب داخلی نمیشود.
آیا لیزر باعث سرطان رحم میشود؟
خیر.هیچ شواهد علمی مبنی بر ارتباط لیزر موهای زائد با سرطان رحم وجود ندارد.حتی هنگام لیزر ناحیه بیکینی انرژی لیزر فقط در سطح پوست جذب میشود و به بافت های عمقی لگن یا رحم نفوذ نمیکند بنابراین از نظر فیزیکی و آناتومیک، لیزر زیبایی نمی تواند باعث سرطان رحم شود.
آیا لیزر باعث تحریک غدد لنفاوی میشود؟
در برخی افراد، التهاب خفیف پوست پس از لیزر ممکن است باعث حساس شدن موقت غدد لنفاوی نزدیک شود.اما این حالت گذراست و خطرناک نیست و ارتباطی با سرطان یا آسیب دائمی غدد لنفاوی ندارد.
بدون دیدگاه