اصول اولیه لیزر – فراتر از واژگان فنی

لیزر موهای زائد بر پایه یک اصل علمی به نام “فتوترمولیز انتخابی” (Selective Photothermolysis) کار می‌کند. این فرآیند به این صورت است که دستگاه، نور کنترل‌شده‌ای ساطع می‌کند که توسط ملانین (رنگ‌دانه) موجود در فولیکول مو جذب می‌شود. این انرژی نوری به گرما تبدیل شده و به فولیکول مو آسیب می‌زند و توانایی آن برای تولید موی جدید را مختل می‌کند.
برای دستیابی به نتایج عالی، چهار فاکتور فنی بسیار حیاتی هستند که باید در هر دستگاه لیزر به آن‌ها توجه کرد:

1. طول موج (Wavelength): این فاکتور تعیین می‌کند که لیزر تا چه عمقی به پوست نفوذ می‌کند و کدام نوع پوست و رنگ مو با خیال راحت قابل درمان است.
2. فلوانس یا چگالی انرژی (Fluence): میزان انرژی منتقل شده در واحد سطح (J/cm2) است که مستقیماً بر اثربخشی درمان تأثیر می‌گذارد. هرچه فلوانس بالاتر باشد، قدرت تخریب فولیکول‌ها بیشتر است، به شرطی که سیستم خنک‌کننده مناسبی وجود داشته باشد.
3. عرض پالس (Pulse Width): مدت زمانی که گرما به فولیکول می‌رسد. این عامل برای هدف قرار دادن ضخامت‌های مختلف مو مهم است.
4. سیستم خنک‌کننده (Cooling System): برای محافظت از سطح پوست (اپیدرم) در برابر حرارت لیزر و به حداقل رساندن درد و ناراحتی، ضروری است.

اهمیت انتخاب طول موج مناسب: بهترین دستگاه‌ها برای کلینیک‌های زیبایی باید انعطاف‌پذیری لازم برای پوشش انواع پوست فیتزپاتریک I تا VI (از پوست‌های بسیار روشن تا بسیار تیره) را داشته باشند. این تنوع تنها با ترکیب چندین طول موج امکان‌پذیر است. در ادامه، طول موج‌های اصلی و ویژگی‌های آن‌ها را مقایسه می‌کنیم.

انواع تکنولوژی‌های لیزر موهای زائد

این بخش به طور تخصصی به معرفی و مقایسه سه تکنولوژی اصلی و پرکاربرد در دستگاه‌های لیزر می‌پردازد.

۱. لیزر الکساندرایت (Alexandrite Laser)

• طول موج: ۷۵۵ نانومتر
• مناسب‌ترین نوع پوست: پوست‌های روشن تا متوسط (Fitzpatrick I-III) با موهای تیره.
• ویژگی‌ها: این لیزر یکی از سریع‌ترین و قدرتمندترین لیزرهای موجود است. طول موج کوتاه آن جذب بالایی در ملانین مو دارد، به همین دلیل برای موهای نازک و روشن‌تر نیز مؤثر است. اگر به دنبال بهترین دستگاه لیزر برای پوست سفید و روشن هستید، لیزر الکساندرایت یکی از اصلی‌ترین گزینه‌هاست. سرعت بالای این دستگاه باعث می‌شود که جلسات درمانی کوتاه و سریع باشند.

۲. لیزر دایود (Diode Laser)

• طول موج: ۸۰۸ یا ۸۱۰ نانومتر
• مناسب‌ترین نوع پوست: طیف وسیعی از انواع پوست، به‌خصوص پوست‌های متوسط و تیره.
• ویژگی‌ها: این لیزر به عنوان “اسب بارکش” (Workhorse) صنعت شناخته می‌شود. با نفوذ عمیق‌تر نسبت به الکساندرایت، خطر سوختگی در پوست‌های تیره را کاهش می‌دهد و برای درمان موهای ضخیم و تیره در انواع پوست‌ها بسیار مؤثر است. بسیاری از دستگاه‌های مدرن دایود از ترکیب چند طول موج (۷۵۵، ۸۰۸ و ۱۰۶۴ نانومتر) برای اثربخشی بیشتر استفاده می‌کنند. برای مثال، دستگاه لیزر دایود پارادایس پرو یکی از مدل‌های پیشرفته در این دسته است.

۳. لیزر ان‌دی یاگ (Nd:YAG Laser)

• طول موج: ۱۰۶۴ نانومتر
• مناسب‌ترین نوع پوست: پوست‌های تیره و بسیار تیره (Fitzpatrick IV-VI) و حتی پوست‌های برنزه.
• ویژگی‌ها: طول موج بلند این لیزر باعث می‌شود که به عمق بیشتری از پوست نفوذ کند، بدون اینکه به ملانین سطح پوست آسیب برساند. این ویژگی، آن را به بهترین لیزر برای پوست تیره و سبزه تبدیل کرده و خطر هایپرپیگمانتاسیون (تیرگی پوست) را به حداقل می‌رساند. این تکنولوژی همچنین برای درمان موهای زائد در نواحی حساس مانند بهترین لیزر برای بیکینی نیز کاربرد دارد.

IPL (نور پالسی شدید) – تفاوت اصلی با لیزر

در کنار لیزرها، تکنولوژی IPL (Intense Pulsed Light) نیز وجود دارد. مهم است بدانید که IPL یک لیزر واقعی نیست. این دستگاه‌ها از یک طیف وسیع نوری استفاده می‌کنند که به اندازه لیزر هدفمند نیست. به همین دلیل، اثر آن‌ها کمتر دقیق، موقت‌تر و نیازمند جلسات بیشتری است. از نظر ایمنی و اثربخشی، لیزر حرفه‌ای یک قدم جلوتر از IPL است.