از فتوترمولیز انتخابی تا چالش پوست‌های تیره

اصل علمی حذف مو با لیزر همان «فتوترمولیز انتخابی» است: انرژی نورانی توسط کروموفور هدف—در اینجا ملانین ساقه و پیاز مو—جذب می‌شود و آن را تا حد آسیب حرارتی کنترل‌شده گرم می‌کند. در پوست‌های روشن، اختلاف ملانین بین فولیکول و اپیدرم زیاد است و درمان آسان‌تر و امن‌تر پیش می‌رود. اما در پوست‌های تیره (IV تا VI فیتزپاتریک)، رقابت اپیدرم و فولیکول برای جذب انرژی جدی است؛ هرچه طول موج کوتاه‌تر یا فلوئنس بالاتر باشد، سهم اپیدرم در جذب زیادتر و خطراتی مثل سوختگی، هایپر/هیپوپیگمانتاسیون محتمل‌تر می‌شود.
پاسخ مهندسی این چالش، دو مسیر بوده است:

1. کم‌کردن فلوئنس و افزایش تکرار (In-Motion/SHR) تا انرژی به‌تدریج و «تجمعی» در فولیکول بنشیند، نه ناگهانی و تک‌پالس.
   
2. جابجایی طیفی به طول‌موج‌های بلندتر (۹۴۰ و ۱۰۶۰ نانومتر) در کنار ۸۱۰ برای کاهش جذب اپیدرم و نفوذ عمیق‌تر.

In-Motion دقیقاً چیست و چگونه کار می‌کند؟

1) تعریف ساده

In-Motion یا SHR روشی است که به‌جای شلیک‌های ثابت و پرانرژی (استمپینگ/شاتی)، از پالس‌های کم‌انرژی با تکرار بسیار بالا (تا حدود ۱۰ هرتز) استفاده می‌کند، در حالی‌که هندپیس به‌طور مداوم روی پوست حرکت می‌کند. مثل این است که به‌جای یک «چکش قوی»، با «ضربه‌های کوچک و پشت‌سرهم» کار کنید تا به همان اثر برسید—اما با درد و ریسک کمتر.

2) مکانیزم حرارتی (Heat Stacking)

در این روش، هر پالس انرژی کمی به بافت می‌دهد؛ اپیدرم به‌لطف تماس سرد نوک هندپیس و جابه‌جایی پیوسته، فرصت دفع گرما دارد. اما فولیکول، چون کروموفور هدف است و در عمق بیشتری قرار دارد، با تکرار شلیک‌ها دما را تدریجاً بالا نگه می‌دارد تا به آستانهٔ آسیب انتخابی برسد. به این پدیده Heat Stacking یا انباشت حرارت می‌گوییم.

3) پارامترها به زبان ساده

• فلوئنس (چگالی انرژی): معمولاً پایین‌تر از روش‌های سنتی؛ محدوده‌های رایج در عمل حدود ۳ تا ۱۰ J/cm² است.
  
• نرخ تکرار (Hz): بالاست؛ تا ۱۰ پالس/ثانیه.
  
• الگوی اسکن: حرکت رفت‌وبرگشتی یا دایره‌ای در یک ناحیه تا رسیدن به «دوز تجمعی هدف».
  
• کنترل اپراتور: به‌جای انتخاب یک شات قدرتمند، اپراتور زمان اسکن و یکنواختی پوشش را کنترل می‌کند تا گرما یکنواخت و ایمن توزیع شود.
  

4) چرا درد کمتر است؟

درد، نتیجهٔ اوج‌های حرارتی تند در اپیدرم است. وقتی فلوئنس هر شات پایین و نوک خنک‌کننده روی پوست است، قله‌های حرارتی در اپیدرم شکل نمی‌گیرد؛ در عوض، حرارت مؤثر در عمق و به‌تدریج بالا می‌رود. به همین دلیل، در مطالعات مقایسه‌ای امتیاز درد In-Motion به‌طور معنی‌داری کمتر از روش‌های تک‌پالس پرانرژی گزارش شده است.

5) در پوست‌های تیره چه مزیتی دارد؟

• رقابت کمتر اپیدرم در جذب انرژی به‌دلیل فلوئنس پایین هر شات و خنک‌سازی مداوم.
  
• کاهش ریسک هیپر/هیپوپیگمانتاسیون و سوختگی.
  
• پذیرش بالاتر توسط بیمار به‌دلیل درد کمتر و تجربهٔ روان‌تر.
  

6) خطاهای رایج اپراتوری و راه‌حل‌ها

• حرکت بسیار سریع: انرژی تجمعی کافی نمی‌رسد → سرعت را کمی کم کنید یا تعداد پاس‌ها را افزایش دهید.
  
• ایستادن طولانی روی یک نقطه: گرمای اپیدرم فرصت دفع ندارد → الگوی حرکت یکنواخت و «پنجره‌های کوتاه استراحت» رعایت شود.
  
• فشار بیش از حد هندپیس: تماس خنک‌کننده مختل یا گردش خون موضعی تغییر می‌کند → فشار ملایم و ثابت.
  
• بی‌توجهی به بازخورد بیمار: اگر احساس گرمای آزاردهنده دارد، سرعت حرکت را افزایش و پاس‌ها را پخش کنید.
  

7) آیا In-Motion اثربخش است؟

شواهد بالینی نشان داده‌اند که In-Motion در کاهش تراکم مو نتایجی قابل‌قیاس با روش‌های سنتی ارائه می‌کند؛ در عین حال، ضخامت موهای باقی‌مانده اغلب کمتر می‌شود (مو نازک‌تر و کم‌جلوه‌تر دیده می‌شود). این یعنی از نگاه بیمار، نتیجه زیبایی‌شناختی مطلوب‌تر است—با درد و عوارض کمتر.